Türkiye Azerbaycan İlişkilerinde Karabağ
Özet Görüntüleme: 172
/ 
PDF İndirme: 160
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7497551Anahtar Kelimeler:
Karabağ, Türkiye, Azerbaycan, ErmenistanÖzet
Sovyetler Birliği döneminde, Azerbaycan’da birçok ekonomik, sosyal ve siyasi sorun mevcuttu. Ancak bu süre içerisinde ülke içindeki etnik gerilimler baskılanmıştır. Gorbaçov’un yumuşama politikaları ile buzu çözülen bu gerilimlerin bir kısmı çatışmaya dönüşmüştür. Sovyetler Birliği’nin yıkılması ile iyice artan çatışmalardan biri de Azerbaycan ve Ermenistan arasında gerçekleşen Dağlık Karabağ sorunu olmuştur. Türkiye önce sorunun Sovyetler Birliği’nin iç işi olduğunu ileri sürmüştür. Sovyetlerin çöküşü ve Ermeni saldırganlığının artması ile davranış değiştirmiş ve Azerbaycan’a yakın politikalar izlemeye başlamıştır. Bu bağlamda Ermeni işgalinin uluslararası kamuoyuna ulaştırılması, soruna uluslararası örgütler aracılığıyla çözüm bulunması, arabuluculuk faaliyetleri gibi çalışmalar yapmıştır. Azerbaycan’ı ekonomik olarak da desteklemiş, Ermenistan sınırını kapatmıştır. Hem Azerbaycan hem de Türkiye kamuoyunun tüm askeri müdahale beklentisine rağmen Azerbaycan ordusunun yeniden kuruluşuna yardım etmek dışında doğrudan askeri girişimi olmamıştır. Türkiye, tarafların ateşkes ilanı ile birlikte barışçıl çözüm için mücadele etmeyi sürdürmüştür. Ermenistan’ın ateşkesi bozucu faaliyetleri sonrasında 2020 yılında başlayan çatışmalarda siyasi, ekonomik ve askeri olarak Azerbaycan’ın yanında olmuş, ürettiği İHA ve SİHA’larla savaşın kaderini belirleyen bir aktör olmuştur.
Referanslar
Akar, H. (2020). Ermenistan’a Karşı Azerbaycan’ın Yanındayız. Sözcü, https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/son-dakika-akar-20-bin-77-terorist-icimizden-temizlendi-5930922/ (Erişim Tarihi, 11.10.2021).
Akgün, M. (2008). Azerbaycan ipoteği kalkıyor mu?. Referans, 23.07.2008
Aktaş, H. (2001). Dağlık karabağ sorunu. Ankara: Türk Dünyası Platformu Yayınları.
APA (2020). https://apa.az/az/dagliq_qarabag/Turkiy-XIN-bascisi-Ermnistan-aglini-basina-yigsin-Azrbaycanin-yanindayiq-596283 Erişim Tarihi 11.1.2021.
Arpacık, Y. Z. (2005). Kan Fırtınası: Azerbaycan Türkleri'nin Soylu Duruşu ve Barış Tahripçisi Ermeniler. İstanbul: İlteriş Yayınları.
Aslanlı A., Hesenli İ. (2005). Haydar aliyev dönemi azerbaycan dış politikası. Ankara: Platin.
Aslanlı, A. (2011). Azerbaycan türkiye ilişkilerinde nerde kalmıştık- 3. QAFSAM, http://www.qafsam.org/index.php?page=page&id=323&lang=az&lang=en&lang=az (Erişim Tarihi 10.11. 2021)
Aslanlı, A. (2015). Karabağ sorunu ve türkiye- ermenistan ilişkileri. Ankara: Berikan Yayınları.
Aslanlı, A. (2020). Türkiye’nin güney kafkasya politikası. Türk Dış Politikası: 2023’e Doğru Küresel ve Bölgesel Gelişmeler Karşısında. Yalçın Sarıkaya (Edt). Ankara: TASAV.
Aşırı Temkinli Ermenistan Girişimi (2001). Hürriyet, 18 Şubat.
Aydın, M. (2003). Kafkasya ve orta asya ile ilişkiler. Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. Baskın Oran (edt). İstanbul: İletişim.
Ayın Tarihi (1992). Ankara: Başbakanlık Basın ve Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü 19 Mart 1992
Azer, C. (2011). Babadan oğula güney kafkasya, türkiye-güney kafkasya ilişkileri. İstanbul: Truva.
Babadan Karabağ Planı (1996). Hürriyet, 28 Mart.
Başbakan Erdoğan'ın BM Genel Kurulu'na Hitabı (2011). Hürriyet, 23 Eylül, http://www.hurriyet.com.tr/ planet/18811394.asp, (Erişim Tarihi 09.10.2021).
Bayraktar, B. (2021). Türkiye’nin karabağ politikası.Karabağ Sorunu: Çıkmazdan Çözüme, Muhittin Ataman ve Ferhat Pirinççi (edts). İstanbul: Seta Yayınları.
Caferov, N. & Aslanlı, A. (2016). ABD ve güney kafkasya: Ağustos 2008 öncesinde ve sonrasında. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 8, (4,).
Cafersoy, N. (2001). Elçibey dönemi azerbaycan dış politikası. Ankara: ASAM Yayınları.
Cornell, S. E. (1998). Turkey and conflict in nagorno karabakh: A delicate balance. Middle Eastern Studies, 34 (1).
Çalkaya, M. (2020). Savunma sanayimiz bütün tecrübe, teknoloji ve kabiliyetleriyle her zaman Azerbaycan'ın emrindedir. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/savunma-sanayimiz-butun-tecrube-teknoloji-ve-kabiliyetleriyle-her-zaman-azerbaycanin-emrindedir/1913553 Erişim Tarihi 11.10.2021.
Çapraz, H. (2012). 19. yüzyılda rusya’nın karabağ politikası. Belgi 3 (1), ss. 231- 240.
Dağlık Karabağ’da Dramdan Zafere. (2020).https://m5dergi.com/dergi/sayi-35i-ekim-2020/daglik-karabagda-dramdan-zafere/ Erişim Tarihi 12.11.2021.
Demir, A. F. (2007). SSCB sonrası dönemde Türkiye- Ermenistan ilişkileri. Türkiye’nin Avrasya Macerası: 1989- 2006 (Avrasya Üçlemesi II), Mustafa Aydın (Edt). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Demir, A. F. (2005).SSCB Sonrası Dönemde Türkiye- Ermenistan İlişkileri. Uluslararası İlişkiler, 2 (5) Bahar.
Doster, B. (2021). ABD’nin karabağ politikası. Karabağ sorunu: Dünden bugüne. Haydar Çakmak (edt). Ankara: Yenisey Kitap.
Erivan Şartları (2002). Hürriyet. 20 Ocak, https://ww.hurriyet.com.tr/gundem/erivanvan-sartlari-49408 (Erişim Tarihi 10.11.221)
Ergun, A. (2007). Türkiye- Azerbaycan ilişkileri. Türkiye’nin Avrasya Macerası: 1989- 2006 (Avrasya Üçlemesi II).Mustafa Aydın (Edt), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Gökçe, M. (2011). Yukarı karabağ sorunu ve Türkiye- Ermenistan ilişkileri üzerine bir değerlendirme. Turkish Studies, 6(1), pp. 1139- 1154.
Stephen, K. (2008). Turkish- Armenian football diplomacy. The Guardian, 03. 2008.
Kılıçoğlu, G. (2020). 1990’lı Yıllarda Türkiye’nin Kafkasya Politikası. Türk Dış Politikası: 1990’lı Yıllar. Serkan Kekevi ve Ömer Kurtbağ (Edt). Ankara: Berikan Yayınları.
Kılıçoğlu, G. (2020a). Azerbaycan- Ermenistan Sınırında Son Provokasyon. Türk Dünyası Tarih Dergisi, 403, Ağustos.
Kirisci K. (1995). New patterns of turkish foreign policy behaviour.Turkey: Political, Social, and Economic Challenges in the 1990s. C. Balim, E. Kalaycioglu, C. Karatas & G. Winrow (eds). Leiden: E.J. Brill.
Kohen, S. (1993). Hoş ama Boş Bir Karar. Milliyet Gazetesi, 31 Temmuz.
Lütem, Ö. E. (2015). Türkiye- Ermenistan ilişkilerinin güncel durumu. Ermeni Araştırmaları, S. 50, 2015.
Mehdiyeva, N. (2011). Power games in the caucasus: Azerbaijan’s foreign and energy policy towards the west, russia and the middle east. London- New York: I.B.Tauris.
Memmedov, N. (2009). Ermənistanın Azərbaycana Hərbi Təcavüzü və Türkiyənin Sülh Strategiyası.Qarabağ: Dünən, Bu Gün və Sabah- VIII: 8- inci Elmi- əməli Konferansının Materialları Toplusu, Baki 2009.
Öztığ L. İ. (2018). Türkiye Ve Ermenistan İlişkilerinde Nahçıvan Sorunu. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C: XVIII, S: 36, s. 413-430.
Rəsmi Bakidan Türkiye- Ermenistan Protokollarina Sert Etiraz. Anspress, http://www. anspress.com/index.php?a=2&lng=az&nid=6142
Rusya’dan Tehdit, Milliyet, 21.05.1992
Sarıkaya, Y., Aslanlı A. (2021). Karabağ sorununda diplomatik müzakereler ve minsk süreci. Karabağ sorunu: çıkmazdan çözüme. Muhittin Ataman ve Ferhat Pirinççi (edt). İstanbul: SETA.
Sazak, D. (1993). Meclis ve “Müdahale”.Milliyet Gazetesi, Nisan 8.
TCCB. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/120621/-turkiye- azerbaycan-in-hakkina-hukukuna-topraklarina-yonelik-her-turlu-saldirinin-karsisinda-yer-almakta-asla-tereddut-gostermeyecektir-
Türkmen, İ. (2016). TBMM tutanakları ışığında karabağ sorununa dair bir değerlendirme. I. Milletlerarası Türkiye-Azerbaycan Münasebetleri Sempozyumu, Kastamonu, 12- 14 Mayıs.
Veliyev, C. (2020). Azerbaycan türkiye stratejik ortaklığı: tarihi ve güncel boyutlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 Journal of Academic Opinion
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
